Expireren je opties? Vermijd deze 6 valkuilen.

(Bovenstaande video is van 19 november 2021. Ik gaf toen een lunchwebinar voor mijn.beleggen.com. waarin ik de info in dit blog bespreek.)

Opties hebben een beperkte houdbaarheid. Op de dag van expiratie houden ze op te bestaan.
De expiratiedag is een belangrijk moment voor optiehandelaren.
Als je opties hebt geschreven, is het een dag om naar uit te kijken. Vooral wanneer je opties waardeloos aflopen.
De premie die je bij de start hebt ontvangen, mag je dan in je zak steken.
Voor de optiekoper, vooral voor de meer onervaren, is de expiratiedag vaak minder leuk.
Als je nieuw bent in de optiewereld zijn er zaken die je nu eenmaal moet weten om vervelende verrassingen te voorkomen.

Geen kennis, wel optimisme

Geloof het of niet, maar veel nieuwkomers stappen in de optiewereld zonder enige kennis of ervaring.
Wel met het nodige optimisme. Het zijn vooral degenen die opties zien als lootjes in de loterij. Ze kopen 'goedkope' opties die alleen maar tijdwaarde hebben.
De kans op winst is heel klein, maar toch...stel dat je het winnende lootje hebt getrokken.
Zo worden opties een spelletje dat steeds weer voor de nodige spanning en opwinding zorgt.
Maar uiteindelijk is het een vrij zekere manier om je geld kwijt te raken.

Opties als aantrekkelijk gokspelletje

Gek eigenlijk. Iemand die voor het eerst achter het stuur van een auto kruipt, sorteert niet meteen in op de A10 rond Amsterdam of op de E40 rond Brussel.
Die oefent z'n eerste meters eerst op een verlaten terrein.
Maar opties hebben blijkbaar een bepaalde aantrekkingskracht die ervoor zorgt dat de gokkers graag plaatsnemen aan de Grote Roulettetafel.
Zonder basiskennis of ervaring. Het zijn vooral de verhalen op internet van traders die duizenden dollars hebben verdiend met een paar callopties die ervoor zorgt dat ze terug blijven komen.
En natuurlijk, met het nodige geluk kan je soms een klapper maken. Maar geluk duurt op de beurs nooit heel lang.
Wil je structureel en op de lange termijn rendement maken, dan is een fundamenteel begrip van de werking van opties onontbeerlijk.

Hieronder volgen 6 tips die je kunnen helpen de bekende valkuilen rondom optie-expiratie te vermijden. Daarbij ga ik ervan uit dat opties op de 3e vrijdag van de maand expireren. Er zijn ook opties die op een andere dag aflopen, maar die laat ik nu even buiten beschouwing.

Tip 1: vermijd een margin call

Veel beginnende optietraders zijn een fan van het kopen van opties. Vooral Out Of The Money opties. De premies van deze opties zijn meestal aantrekkelijk (lees: goedkoop). Daar staat tegenover dat de kans klein is dat ze op de dag van expiratie winstgevend zijn.

Voorbeeld: iemand heeft 5 contracten van de december 110 calls gekocht en het aandeel sluit de 3^e vrijdag op 110,05.
Door onervarenheid of onwetendheid echter vergeet de optiekoper z’n positie te sluiten.

Als een optie ook maar 1 cent In The Money expireert en je je broker niet hebt verzocht je recht uit te oefenen, worden deze automatisch aan jou toegekend. Als je maandag je brokerplatform opent, ben je de eigenaar van 500 aandelen.
Heb je een kleine portefeuille van bijvoorbeeld $15.000, dan heb je niet genoeg kapitaal om 500 aandelen @ 110,- te kopen. Dus tegelijk met de aandelen ontvang je een ‘margin call’ van je broker. Dat betekent: geld bijstorten of je positie wordt gesloten. Uiteraard met de nodige extra kosten.

Vergeet dus niet je gekochte optie(s) op tijd te verkopen.

Tip 2: oefen je opties niet uit

Heb je opties gekocht? Dan heb je, in het geval van callopties, het recht om de aandelen in bezit te krijgen. Toch is het in het algemeen beter om geen gebruik te maken van dat recht. Je kunt beter je opties van de hand doen, als je ze niet langer wilt hebben.

Het volgende voorbeeld maakt dat duidelijk.

Aandeel XYZ noteert aan $38.
Je koopt 10 calls met uitoefenprijs $40, waarvoor je $0.50 per contract betaalt.
Op de dag van expiratie is het aandeel gestegen naar $42.
Je denkt: “een koopje!” en je oefent je calls uit. Je betaalt dus $40.50 per aandeel, terwijl de koers nu $42 is.
Je hebt $150 per optiecontract verdiend. Maal 10 is $1.500,-.

Prima actie. Maar ho even! Was het niet veel beter geweest als je de aandelen had gekocht toen de koers $38 was? Volgens mijn calculator wel.
Waarom geld betalen voor een optie in de hoop dat het onderliggende aandeel gaat stijgen en je dat aandeel dan voor een hogere prijs kan kopen?
Ben je een aandelenbelegger, koop dan meteen de aandelen.
Maar als je een optietrader bent, hou het dan bij opties.

Tip 3: wees niet bang voor een assignment

Als je opties schrijft ga je een plicht aan. De plicht om aandelen te leveren in het geval van callopties. En om aandelen aan te kopen in het geval van putopties.
Soms kan het gebeuren dat je een assignment krijgt en aan je plicht moet voldoen.
Vaak raken beleggers daarvan in de stress, maar dat heeft meer met te maken met onwetendheid dan met wat er feitelijk gebeurt.
Een assignment is niet iets om je druk over te maken, zolang je bent voorbereid. Dat wil zeggen, zolang je cash reserve voldoende is om geen margin call te krijgen.

Tip 4: ken het onderscheid tussen 'American style' en Europese stijl opties

De meeste opties zijn 'American style'. Dat wil zeggen dat ze in principe elk moment kunnen worden uitgeoefend.
Er zijn ook Europese stijl opties.  Die kunnen alleen worden uitgeoefend op de dag van expiratie.
De meeste indexopties zijn Europese stijl. Dan hebben we het in Nederland over de AEX. En in Amerika over de S&P 500 (SPX), de Nasdaq (NDX), de Russel 2000 (RUT).
De ETF's van de indices zijn dan weer Amerikaanse stijl. TDT (AEX), SPY (S&P 500), QQQ (Nasdaq), IWM (Russell 2000).
De handel in Europese stijl opties stopt na het sluiten van de beurs op de derde donderdag van de maand. De settlement gebeurt de volgende dag 's ochtends. De bekendmaking meestal rond het middaguur. En de settlement gebeurt in cash. Je kan dus niet verplicht worden aandelen van een index te leveren of aan te kopen.
Let op: de koers die je vrijdagochtend in je handelsplatform ziet, kan behoorlijk afwijken dan de definitieve settlementkoers. Dat kan grote gevolgen hebben in het geval je je positie tot het laatste moment vasthoudt.
Het is daarom altijd het beste om Europese stijl opties op z'n laatst donderdagmiddag te sluiten.
Wat me brengt op de volgende tip.

Tip 5: houd een positie niet tot het bittere eind

Heb je opties gekocht?
Waarschijnlijk had je daar een goede reden voor. Maar stel dat het de verkeerde kant opgaat en de helft van de premie die je hebt betaald, is inmiddels verdampt.
Is jouw visie nog steeds geldig? Ben je er nog steeds van overtuigd dat het aandeel of de ETF de beweging gaat maken die jij voor ogen had? En ook binnen de termijn van de looptijd van jouw optie?
Is het antwoord 'nee'? Blijf dan niet langer hopen en neem je verlies, voordat de premie straks helemaal nul is.

Heb je de andere kant van de trade gekozen en opties geschreven?
Bij de start heb je dan een mooie premie ontvangen. Nu de expiratiedatum in zicht komt, is die premie voor het grootste deel verdampt. Precies zoals je het graag ziet. Maar vraag jezelf wel af: is het mij het risico waard om die laatste paar dubbeltjes ook nog binnen te harken? Het zou immers doodzonde zijn om in het zicht van de haven de koers van het aandeel ineens de verkeerde kant op te zien gaan.
Is het antwoord 'nee'? Gun die ander die fooi, neem je winst en zet je geld weer ergens anders aan het werk.

Tip 6: pas op voor negatieve gamma

Onthou: als je opties hebt geschreven, ben je short gamma.
Meestal is dit geen probleem. Je krijgt betaald om gedurende de looptijd van de optie een short positie aan te houden. Eindigt de optie Out Of The Money? Dan is de premie voor jou.
Maar...vooral in de laatste week kunnen de optiepremies flink heen en weer gaan. Gamma is daar de oorzaak van. Niet voor niets wordt de expiratieweek ook wel gammaweek genoemd. Concreet kan dat betekenen dat een positie die gedurende de hele rit op winst stond op het laatste moment in het rood kan duiken.
Dus als je winst grotendeels binnen is, laat de kruimels dan liggen en zorg ervoor dat je weg bent.
Een vuistregel is: sluit je positie, voordat de expiratieweek begint.

Conclusie

Anders dan aandelen hebben opties een beperkte looptijd. Elke dag loopt er tijdwaarde uit. Als je geen of onvoldoende kennis hebt van de werking van opties, kan dat voor vervelende verrassingen zorgen.
Ben je wel bekend met de karakteristieken van opties? Weet je wat je moet doen als de expiratiedatum nadert? Dan kunnen opties het rendement van jouw portefeuille een flinke boost geven.
Ik hoop dat de 6 tips hierboven jou daarbij kunnen helpen.

Wil je meer leren over opties? Kijk dan zeker even hier.