Hoe bescherm ik mijn aandelenportefeuille?
“Ik wil mijn aandelenportefeuille beschermen, maar hoe doe ik dat?”
Een vraag die ik steeds vaker tegenkom op sociale media. Veel beleggers beginnen zich een beetje zorgen te maken.
En niet helemaal ten onrechte.
Dreigende handelsoorlog, Turkse lira onder druk, beurzen op all time highs…
Het zijn nou niet bepaald tijden om de struisvogelstrategie te hanteren als het gaat om bescherming van je aandelenportefeuille.
Denken dat het wel zal overwaaien.
Je kunt beter op voorhand zorgen voor een effectieve hedge.
De vraag is alleen: hoe doe je dat?
Dat ga ik je in dit blog haarfijn uitleggen.
Onthou alvast: beursdalingen worden zelden van tevoren aangekondigd. Je kunt dus beter niet te lang wachten met het beschermen van je aandelen.
Inhoudsopgave
Maandag 19 oktober 1987 staat bekend als Zwarte Maandag. Wereldwijd crashten de beurzen. De Dow Jones verloor alleen al die ene dag ruim 22% van z’n waarde. Je zal toen maar geen bescherming hebben ingebouwd…
Verschillende manieren om je aandelenportefeuille te hedgen
Ervaren traders gebruiken vaak futures om hun risico’s te neutraliseren. Futures hebben een hefboom en op die manier kan je met een relatief beperkt bedrag een relatief groot bedrag beschermen tegen toekomstige prijsschommelingen.
Je portefeuille beschermen met volatiliteit is ook mogelijk. Als je denkt dat de beurzen wel eens kunnen gaan dalen, en dus dat de volatiliteit kan gaan stijgen, kun je daarop anticiperen door ‘long vol’ te gaan, zoals dat heet. Bijvoorbeeld door callopties te kopen op de VIX, de volatiliteitsbarometer.
Putopties: eenvoudige en effectieve bescherming
Maar er is ook een eenvoudiger manier die net zo effectief is: putopties kopen.
Als je nog niet zo thuis bent in opties: een putoptie geeft jou het recht om in de nabije toekomst 100 aandelen tegen een vaste, afgesproken prijs te verkopen. Stel, dat je 400 aandelen Microsoft hebt gekocht bij een koers van 110. En samen met de aandelen heb je 4 putopties gekocht met een uitoefenprijs 110. Dat betekent dat jij je aandelen voor 110 mag verkopen, mocht Microsoft inderdaad naar 100, 90 of nog verder dalen. Zo wordt het eventuele verlies op je aandelen gecompenseerd door de waardestijging van je puts.
Ander voorbeeld.
Stel dat je voor € 50.000,- aan SPY aandelen hebt.
De SPY sloot op 13 augustus 2018 op 283.50.
Dat betekent dat je (50.000 / 283.50 =) 176.36 aandelen SPY bezit.
Laten we dat voor het gemak even afronden op 175.
(grafiek: Interactive Brokers)
Je houdt er rekening mee dat de SPY wel eens zou kunnen dalen tot het niveau van 270, in totaal 13.5 punten. Om je portefeuille daar tegen te beschermen zou je de At The Money puts kunnen kopen met uitoefenprijs 283 (de 284 kan natuurlijk ook) die aflopen op 21 september (38 dagen looptijd, geteld vanaf 12 augustus). De premie van de puts bedraagt 4.41 per contract.
Daarmee koop je tot 21 september het recht jouw aandelen te verkopen voor 283, al zou de SPY bij wijze van spreken naar nul dalen.
“Maar hoeveel puts moet ik dan kopen?”
Aangezien een optie altijd betrekking heeft op 100 aandelen, zou je in dit geval 2 puts kopen. Waarom? Je hebt 175 aandelen, maar je kunt niet halve of kwart opties kopen, vandaar (afgerond) 2.
De delta als snelheidsmeter
De delta meet de snelheid waarmee een optiepremie verandert
Zoals je in het optie-overzicht hierboven kunt zien, hebben de puts een delta van -0.523. Delta geeft de gevoeligheid aan van de prijs van een optie voor iedere $1.00 die de onderliggende waarde (in dit geval de SPY) stijgt of daalt. Daalt in ons geval de SPY $1.00, dan betekent dat een verlies van 175,- voor je portefeuille. De putoptie zal met 0.523 stijgen. Je hebt 2 puts, dus dat betekent een winst van 1.05 oftewel 105,-.
Naarmate de SPY verder daalt, neemt de delta, en dus de waarde, van de puts steeds sneller toe.
Op een gegeven moment kan de put zelfs een delta van 1 hebben. Vanaf dat moment zal de put gelijke tred houden met de koers van de SPY. Voor elke $1.00 die de SPY daalt, zal de put met $1.00 stijgen.
Wat gebeurt er nu mocht de SPY naar 270 dalen?
Zonder enige vorm van bescherming, dus zonder puts, zou je portefeuille een verlies lijden van 2.362,50. De SPY daalde van 283.50 naar 270 = 13.5 punten. En je hebt 175 aandelen.
Met de puts in portefeuille zou het verlies beperkt blijven.
Dat zit zo.
Als de SPY op 21 september inderdaad op 270 staat, betekent dit een verlies van 13.5 dollar per aandeel (van 283.50 naar 270). De puts zullen tegen die tijd 2.600,- waard zijn. Je mag de aandelen immers voor 283 verkopen, terwijl ze op de beurs 270 noteren. 13 x 2 (aantal puts) x 100 = 2.600,-.
Daar moeten we nog de kostprijs van de puts (2 x 441),- vanaf halen, blijft over: 1.718,-. Trek die af van de 2.362.50 waardevermindering van de aandelen en je houdt 644,50 verlies over.
Oké, nog steeds een verlies, maar lang niet zoveel als je helemaal geen puts had gehad.
Beperkte houdbaarheid
In dit geval werkt de beschermingsconstructie alleen als de SPY op 21 september op 270 staat. Niet op bijvoorbeeld 5 oktober. Dan is de looptijd van de putopties voorbij. Dit is meteen een nadeel van opties; ze hebben een beperkte houdbaarheid. Opties zijn wat ze in het Engels noemen een ‘wasting asset’. Net als tomaten of sla. Als je na een paar weken terugkomt van vakantie en je doet de deur van de koelkast open, is er niet veel van over.
Zodra de looptijd is afgelopen is een optie niets meer dan een vodje papier.
Als de looptijd voorbij is wordt een optie een waardeloos papiertje…
Onthou: opties hebben tijdwaarde, ook wel verwachtingswaarde genoemd. Elke dag, ook in het weekend, loopt er tijdwaarde uit een optie. Als een ballonnetje dat langzaam leegloopt.
Hoe dichter de afloopdatum van een optiecontract nadert, hoe sneller die tijdwaarde uit een optie verdwijnt. Daarom is het altijd verstandig om opties te kopen met 2 of meer maanden looptijd, want juist de laatste maand loopt die tijdwaarde er erg snel uit.
Vooral de laatste weken vóór expiratie verliest een optie snel zijn tijdwaarde
Verloren of weggegooid?
Mocht de SPY tot 21 september boven de 283 blijven, dan is de premie die je hebt betaald (2 x 441,-) verloren. Dat is 1.76% van de totale portefeuille.
Maar is ‘verloren’ ook ‘weggegooid’?
Tja, is de premie van je brandverzekering weggegooid als er geen brand uitbreekt?
Je slaapt in elk geval een stuk rustiger met je puts ‘onder je kussen’. Voor het geval Kim Jong-un op een verkeerd knopje drukt, of Trump weer een tweet de wereld instuurt.
100% bescherming van je aandelenportefeuille? Duurdere opties!
In ons voorbeeld gingen we ervan uit dat je At The Money putopties op de SPY kocht. Dat wil zeggen dat de uitoefenprijs gelijk is aan de koers van de SPY. Die opties zijn relatief duur, want ze bieden 100% bescherming, vanaf het moment dat de SPY ook maar iets zou dalen. Je kunt ook redeneren: ik neem genoegen met bescherming vanaf het niveau 275.
Je koopt in dat geval de 275 puts, die zijn een stuk goedkoper.
Wat dat betreft is de beurs altijd efficiënt: wil je weinig risico lopen, dan betaal je meer. Net als bij een verzekering.
Als je je auto all-risk verzekert, is de premie ook altijd hoger dan wanneer je alleen WA bent verzekerd.
risico en rendement gaan op de beurs altijd hand in hand
Allerlei combinaties mogelijk
Het leuke van opties is dat je er volop mee kunt combineren.
Zo kun je bijvoorbeeld ervoor kiezen je investering van de gekochte puts te financieren.
Laten we zeggen dat je de dure 283 putopties uit ons voorbeeld koopt à 4.41 per contract. Tegelijkertijd schrijf je nu de 278 puts. Daarmee ga je de plicht aan om SPY aandelen te kopen voor 278. Voor het aangaan van die verplichting ontvang je 2.80 (zie het optie-overzicht).
Dat brengt jouw oorspronkelijke investering van 4.41 terug naar (4.41 – 2.80 =) 1.61 per putcombinatie.
Nu is je winstpotentieel ook beperkt, want met deze constructie kan je maximaal (283 – 278 =) 500,- per optiecontract winnen.
Waarvan je natuurlijk nog wel de investering van 161,- moet afhalen.
Maar goed, een verzekeringspremie sluit je nu eenmaal niet af om eraan te verdienen.
Verlies aan tijdwaarde neutraliseren
Groot voordeel van het tegelijkertijd kopen en schrijven van opties is dat je de tijdwaarde neutraliseert.
Of liever gezegd, het verlies aan tijdwaarde.
Elke optie die je koopt wordt minder waard naarmate de tijd verstrijkt, zagen we net. Maar dat gaat natuurlijk ook op voor een optie die je schrijft. Voor die laatste geldt: hoe sneller de optie waardeloos afloopt, hoe eerder jij je ontvangen premie mag houden.
Aan beide kanten opties schrijven
Samenvattend: je koopt puts om de eventuele waardedaling van je portefeuille te beschermen. Je verkoopt verder weggelegen puts om je gekochte puts te financieren.
Het klinkt op het eerste misschien ingewikkeld, maar als je er toch van overtuigd bent dat de beurs gaat dalen, kan je in dat geval ook aan de bovenkant callopties schrijven. Bijvoorbeeld met een uitoefenprijs van 287.
Daarvoor geldt hetzelfde als voor de geschreven puts: zolang de koers van de SPY de uitoefenprijs van de calls niet raakt, loopt de tijdwaarde weg uit de calls en mag jij wederom de ontvangen premie houden.
Mocht de koers nou ineens exploderen dan is er nog geen man overboord. De geschreven calls verplichten je om de aandelen te leveren, maar die heb je dan ook in portefeuille. En je hoeft ze pas te leveren boven de 287, dus die winst op je aandelen heb je dan sowieso binnen.
“En als mijn aandelenportefeuille uit verschillende posities bestaat?”
De meeste (verstandige) beleggers wedden niet op één paard. Ze hebben hun portefeuille gespreid over meerdere aandelen.
Die zou je natuurlijk kunnen beschermen met een zogenaamde “delta hedge’.
Maar daarover later meer.
Het makkelijkst is om voor elke 100 aandelen 1 put te kopen. Dichtbij gelegen At the Money puts of verder weggelegen. Net waar jij je het prettigst bij voelt.
Kortom, als je je aandelenportefeuille wilt beschermen, dan bieden opties daarvoor allerlei mogelijkheden.
Gewoon een kwestie van slimmer met opties omgaan.
Matthijs
op 07 Jan 2021